Czy pompa ciepła zużywa dużo energii i generuje wysokie rachunki?

Czy użytkowanie pompy ciepła wiąże się z dużym zużyciem energii i wysokimi rachunkami? Dowiedz się na co zwrócić uwagę podczas montażu i eksploatacji, aby cieszyć się komfortem na długie lata!

Jak działa pompa ciepła i dlaczego pobiera prąd?

Pompa ciepła wykorzystuje energię elektryczną głównie do pracy kompresora, który spręża czynnik chłodniczy, podnosząc jego temperaturę. Dzięki temu może przekazać ciepło pozyskane z powietrza zewnętrznego do systemu grzewczego budynku i do podgrzewania ciepłej wody użytkowej (CWU). Im większa różnica temperatur pomiędzy powietrzem zewnętrznym a wodą grzewczą, tym większy wysiłek musi podjąć kompresor, co skutkuje wyższym zużyciem energii.

Efektywność pompy ciepła mierzy się wskaźnikiem COP (ang. Coefficient of Performance), który określa stosunek dostarczonej energii cieplnej do pobranej energii elektrycznej. Na przykład COP=4 oznacza, że z 1 kW energii elektrycznej pompa dostarcza 4 kW ciepła. Im mniejsza różnica temperatur między źródłem ciepła a systemem grzewczym, tym wyższa sprawność urządzenia i niższe rachunki za prąd.

Co wpływa na zużycie energii przez pompę ciepła?

Jeśli pompa ciepła zużywa więcej energii, niż się spodziewaliśmy, przyczyn może być wiele. Warto zadać sobie kilka kluczowych pytań:

1. Czy pompa została odpowiednio dobrana do budynku? – Ważne jest dopasowanie mocy urządzenia do rzeczywistego zapotrzebowania na ciepło. Częstym błędem jest dobór pompy wyłącznie na podstawie powierzchni budynku, bez uwzględnienia jego izolacji termicznej i zapotrzebowania na energię.

2. Czy instalacja grzewcza została prawidłowo wykonana? – Kluczowe znaczenie ma zarówno prawidłowy montaż w kotłowni, jak i właściwe dostosowanie grzejników lub ogrzewania podłogowego do pracy z pompą ciepła.

3. Czy parametry pracy urządzenia są odpowiednio ustawione? – Nieprawidłowa konfiguracja, np. zbyt wysoka temperatura CWU, może prowadzić do niepotrzebnego wzrostu zużycia prądu.

4. Czy zmieniły się nawyki użytkowników? – Wygoda związana z pompą ciepła często prowadzi do zwiększonego zużycia energii, np. poprzez dłuższe kąpiele czy podwyższenie temperatury w domu.

5. Czy nasze oczekiwania były realistyczne? – Warto zweryfikować obietnice sprzedawcy dotyczące kosztów eksploatacji i porównać je z rzeczywistymi warunkami użytkowania.

Dobór pompy ciepła – klucz do oszczędności

Najważniejszym krokiem jest właściwe dobranie pompy do zapotrzebowania budynku. Przyjęcie uproszczonej metody, opartej wyłącznie na powierzchni domu, może prowadzić do błędnych decyzji. Budynki o tej samej wielkości, ale różnej izolacji, mogą mieć skrajnie różne potrzeby – od 2,25 kW w domach pasywnych po nawet 18 kW w starszym budownictwie bez termomodernizacji.

Zbyt mała pompa będzie pracować na maksymalnych obrotach i szybciej uruchomi grzałkę elektryczną, co podniesie rachunki za prąd. Z kolei urządzenie przewymiarowane może prowadzić do wyższych kosztów inwestycyjnych i nieefektywnej pracy.

Instalacja i ustawienia – jak nie marnować energii?

Równie istotny jak dobór urządzenia jest sposób jego montażu. Pompa ciepła wymaga odpowiedniego przepływu wody grzewczej – np. dla modelu o mocy 10 kW powinien on wynosić około 1,7 m³/h. Jeśli przepływ jest niewystarczający, pompa ograniczy swoją moc, co obniży jej efektywność i może prowadzić do konieczności wspomagania się grzałką elektryczną.

Duży wpływ na rachunki ma także temperatura ustawiona na instalacji grzewczej i w zbiorniku CWU. Wiele osób, przyzwyczajonych do kotłów węglowych czy gazowych, ustawia temperaturę CWU na poziomie 50-55°C, co zwiększa zużycie prądu. Tymczasem już 40°C zapewnia komfort użytkowania, a każda obniżka temperatury o kilka stopni to realne oszczędności.

Z kolei odpowiednie ustawienie krzywej grzewczej pozwala na optymalizację temperatury wody w instalacji w zależności od warunków pogodowych, co eliminuje konieczność ręcznej regulacji i dodatkowych strat energii.

Czy pompa ciepła zawsze się opłaca?

W dobrze ocieplonym domu z ogrzewaniem podłogowym i instalacją fotowoltaiczną pompa ciepła może obniżyć koszty ogrzewania nawet o kilkadziesiąt procent. Przykładowo, w domu 150 m² z kotłem gazowym roczne wydatki na ogrzewanie mogą wynosić ok. 4 360 zł, a po przejściu na pompę ciepła z fotowoltaiką – jedynie 1 880 zł.

Jednak w starszych, nieocieplonych budynkach z instalacją grzejnikową, koszty eksploatacji mogą być wyższe niż w przypadku tradycyjnego ogrzewania paliwami stałymi. Pompa ciepła działa bowiem przez całą dobę, zapewniając stałą temperaturę, podczas gdy np. kocioł węglowy ogrzewa dom tylko okresowo.

Podsumowanie

Zużycie energii przez pompę ciepła zależy od wielu czynników: doboru urządzenia, jakości instalacji, ustawień parametrów pracy oraz nawyków użytkowników. Jeśli wszystkie te elementy zostaną dobrze przemyślane, pompa ciepła stanie się nie tylko ekologicznym, ale i ekonomicznym źródłem ciepła, zapewniającym wysoki komfort użytkowania przez lata.